naar homepage


Re-enactment Eerste Wereldoorlog Grootste levende geschiedenis-evenement in Zonnebeke

tekst en foto's: Marius van Leeuwen


Levende geschiedenis is een vrijetijdsbesteding waarbij de deelnemers een historisch tijdperk opnieuw tot leven brengen in (authentiek) kostuum of uniform, attributen, optreden en dagelijkse handelingen. Deze liefhebberij is in Nederland nog niet zo bekend. Onderstaand verslag geeft een impressie van deze interessante liefhebberij en geeft informatie over de deelnemende groepen in Zonnebeke (België).

Inhoudsoverzicht

Re-enactment in park van Memorial Museum Passchendaele 1917
Re-enactment betekent ‘Heropvoering' of ‘Herbeleving’
Platform voor Levende Geschiedenis (LPLG) in Nederland
Overzicht aanwezige groepen in Zonnebeke (april 2006)
Bezienswaardigheden in Zonnebeke


Re-enactment in park Memorial Museum Passchendaele 1917
In april 2006 waren in het park van het Memorial Museum Passchendaele 1917 tijdens het jaarlijks terugkerend museumweekend twaalf re-enactmentgroepen aanwezig. Zij kwamen uit Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, België, Nederland en zelfs uit Australië. Bij elkaar meer dan 150 deelnemers.
 

Ook waren er in kader van de tentoonstelling Air Battle 1917, nagespeelde luchtaanvallen met vliegtuigen uit de Eerste Wereldoorlog, die regelmatig laag overvlogen. Daarmee was dit gebeurtenis het grootste levende geschiedenis evenement over Eerste Wereldoorlog tot nu toe.

 
Re-enactment betekent 'heropvoering' of 'herbeleving'
Het Engelse woord re-enactment betekent, vrij vertaald, zoiets als ‘heropvoering' of ‘herbeleving’. In principe kun je elke historische gebeurtenis re-enacten maar de meeste verenigingen beperken zich tot militair-historische perioden. Om de historische, militaire eenheden zo goed mogelijk uit te beelden doen ze onderzoek. Puttend uit geschiedkundige en hedendaagse bronnen proberen ze zo nauwkeurig mogelijk te reconstrueren hoe het er tóen uitzag en het eraan toeging.

Dit betekent dat men de geschiedenis kent van de eenheden, zo veel mogelijk de originele uniformen en uitrusting gebruikt en traint in de verschillende activiteiten en gevechtsformaties uit de betreffende periode. Eenmaal paraat brengen ze hun kennis in praktijk op historische evenementen in binnen- en buitenland. Het aantal deelnemers aan zo'n evenement varieert van 50 tot soms wel 3.000 re-enactors. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de Slag bij Waterloo die jaarlijks op 18 juni wordt nagespeeld.

 
Platform voor Levende Geschiedenis (LPLG) in Nederland
In Nederland is er het Landelijk Platform voor Levende Geschiedenis, het LPLG. Dit is een overkoepelend orgaan voor Nederlandse verenigingen die zich bezighouden met levende geschiedenis en met het opvoeren, re-enactment, van historische gebeurtenissen. Naar aanleiding van een voorgenomen wijziging in de Wet Wapens en Munitie welke demonstraties met historische wapens erg zou bemoeilijken werd in 1998 het Platform opgericht.

De verenigingen hebben de gelegenheid aangegrepen om elkaar beter te leren kennen en om gezamenlijk bij het Ministerie van Justitie de nodige uitzonderingen te bedingen. Men heeft zich, voor de oprichting van het Platform, ervan overtuigd dat iedere vereniging serieus bezig was. In het wilde weg hakken met zwaarden of schieten met vuurwapens wordt niet gewaardeerd. Ook nieuwe clubs die zich bij het platform willen aansluiten worden beoordeeld of ze veilig met wapens omgaan en of hun kleding en andere materialen authentiek zijn.

Bij de meeste aangesloten clubs speelt het militaire aspect een rol, soms een hoofdrol. Er wordt evenwel niet uitsluitend gevochten. Veel mensen houden zich liever bezig met huishoudelijke zaken, met ambachten, kleermaken, koken of met muziek. Levende geschiedenis is daarom een heel veelzijdige vrijetijdsbesteding!

De verenigingen van het platform bestrijken een periode van twee millennia: van de Romeinen tot en met de laatste wereldoorlog. De grootste clubs tellen ruim 100 leden, andere bestaan uit een handvol mensen. Enthousiasme, creativiteit, authenticiteit en plezier in de hobby zijn de gemeenschappelijke kenmerken.

Alle groepen doen op een of andere manier aan presentaties voor het publiek: educatieve voorstellingen op scholen en in musea, demonstraties van handwerk, muzikale uitvoeringen of, vaak spectaculaire, opvoeringen van veldslagen of belegeringen. Hieronder volgt een overzicht van de groepen die in april 2006 in Zonnebeke aanwezig waren. Tot slot een opsomming van wat er verder nog te zien was in het park.

Overzicht aanwezige re-enactment groepen in Zonnebeke (april 2006)

Franse troepen

De USARG
Een Franse groep die zich vooral richtte op de Tweede Wereldoorlog maar die nu ook de Franse soldaat in de Eerste Wereldoorlog brengt.  Opmerkelijk was de aanwezigheid van een Franse Gendarme uit de Eerste Wereldoorlog.

L’Association du Poilu de la Marne
Deze Franse groep heeft als doel de Franse soldaat, bijgenaamd 'poilu', te herdenken en uit te beelden.

Duitse troepen

DSM - Darstellungsgrupe Süddeutsches Militär
Deze groep houdt zich bezig met de Duitse keizerlijke troepen uit de regio Zuid-Duitsland van 1870 tot 1918. Ze hebben hun vaste verblijfplaats in de Festung Kaiser Wilhelm II te Mutzig (Frankrijk).

Die Alte Armee
Zoals de andere Duitse groep brengen ook zij het Duitse leger tot leven vanaf het einde van de 19de eeuw tot aan het einde van het Duitse keizerrijk. Deze groep heeft veel variatie in uniformen van reguliere troepen tot Landwehr.

Gruppe K14
Deze kleine groep is ontstaan door drie vrienden die elk een familielid hebben die in de Westhoek begraven ligt. Zij leggen het accent op het herdenken van hun familie door hetzelfde uniform te dragen.

Belgische troepen

Fort Liezele
Zij brengen de geschiedenis van het Belgisch leger uit 1914 en 1915 tot leven. Hun thuisbasis is het fort van Liezele, een van de vele Belgische forten die van betekenis waren in eerste prille begin van de oorlog.

Russische troepen

1914-21 Society
Deze groep uit Groot-Brittannië houdt zich bezig met het Russisch keizerlijk leger uit de Eerste Wereldoorlog. Wat veel mensen niet weten, is dat er ook Russen aan het Westelijk front gevochten hebben; vooral in de regio Reims - Verdun. Het Russisch leger was het enige leger dat ook een bataljon vrouwen in dienst had!

Nederlands troepen

Nederland Paraat
Deze Nederlandse troep houdt zich bezig met de uitbeelding
van de gebeurtenissen aan de grens tussen België en Nederland gedurende de Eerste Wereldoorlog. Een vaak vergeten stuk geschiedenis.

Britse / Commonwealth troepen

The Great War Society
Deze groep uit Groot-Brittannië is een van de grootste van Europa. Ze hebben zich vooral toegelegd op het dagelijkse leven van de Tommy. Dit jaar brengen ze ook enkele leden mee die Duitse soldaten uitbeelden.

The City Bats
Hun naam is veelzeggend: City Bats, de City Battalions. Deze groep beeldt de geschiedenis uit van de regimenten uit de omgeving van Birmingham.

SRD - Salient Re-enactors Detachment
Deze groep waarvan de leden afkomstig zijn uit Vlaanderen en Nederland organiseert het jaarlijkse evenement. Deze groep legt zich toe op de soldaten die vochten in de Ieper Salient, de Ieperboog, die dwars door dorpen als Zonnebeke en Passendale liep.

ANZACS uit Australië
Dit jaar waren er voor het eerst deelnemers uit Australië, bijna 20.000 km van België vandaamn. Ze zijn vooral op verkenning voor het grote evenement in 2007.

Bezienswaardigheden in Zonnebeke

Britse authentieke general service wagon
Deze wagen werd voor algemene dienst gebruikt. Hij werd, afhankelijk van de lading door twee tot zes paarden getrokken. Deze wagen dateert uit 1916 en heeft nog zijn authentieke kleur. Op de rechterkant staat een kenteken van de Royal Field Artillery, de Britse Veldartillerie.

Britse ‘Bell’ tenten
Dit type dateert uit de Krim-oorlog (1854-1856). Het is de typisch Britse WOI tent. Reglementair boden zij plaats aan vijf soldaten of drie onderofficieren, NCO’s (non-commissioned officers), of één officier.

Franse tenten uit de Eerste Wereldoorlog
Dit type tent lijkt op dat van de Britten. Ze zijn iets groter en bieden plaats aan zeven soldaten.

Britse veldkeuken uit de Eerste Wereldoorlog
Deze veldkeuken kookte voor alle re-enactors. De field stoves zijn authentieke Soyer cookers, bijgenaamd Soya stove. Deze dateren nog uit de Krimoorlog. Ze zijn zo ontworpen dat een gamel, een Dixie van twaalf gallon (plusminus 45 liter), er precies in past. Deze Dixie is conisch gemaakt om zo makkelijk in de stove te schuiven. Eén ketel voorziet acht man van eten met groenten en vijftien man van eten zonder groenten

Advanced Dressing Station (ADS)
Hier werden de gewonden binnengebracht op een brancard of ze kwamen op eigen kracht. De soldaten kregen hier de eerste echte verzorging en er werd geopereerd indien dat nodig was. Niet dringende gevallen werden wat opgelapt en doorgestuurd naar het Casualty Clearing Station (CCS), een klein veldhospitaal. In de ADS vind je ook de eerste verpleegsters.

Twee Franse 75 mm kanonnen model 1897
Het beste lichte kanon uit de Eerste Wereldoorlog. Het kon erg snel vuren en het was zeer goed handelbaar. Later uitgebrachte types kanonnen werden hierop gebaseerd.

Duits tentenkamp
Er was een tiental A-frame tenten of Zeltbahns: deze tentjes kunnen slechts gemaakt worden als twee soldaten samenwerken. Elke soldaat heeft immers een Zeltbahn (tentzeiltje) bij zich en een set haringen en tentstokjes. De twee tentzeiltjes worden aan elkaar geknoopt en zo kan men een A-vormig tentje bouwen. Dit zeiltje werd ook gebruikt als regenponcho of om een gesneuvelde soldaat in te wikkelen. In normale omstandigheden wordt het zeil tijdens het marcheren op de ransel vastgebonden. Tijdens de aanval of snelle m
anoeuvres wordt het tentzeil over de ransel gebonden of zelfs helemaal niet meegenomen.

In 2007 wordt dit jaarlijks Eerste Wereldoorlog re-enactment evenement wat betreft het aantal deelnemers nog grootser opgezet. Informatie hier over dit  is verkrijgbaar bij het Memorial Museum Passchendaele 1917



▬ Bovenstaand artikel is eerder geplaatst in De Groote Oorlog, huisorgaan van de Western front Associatie Nederland De auteursrechten berusten bij de auteur. Voor gehele of gedeeltelijke overname is daarom uitdrukkelijk toestemming vereist van de auteur. © Marius van Leeuwen - 2006.

  naar homepage




 
eXTReMe Tracker