Ook in de Eerste Wereldoorlog kende men al het verschijnsel van de actualisering van bestaande liedteksten aan de geldende omstandigheden. Het feit dat mijnenvelden waren gelegd in de Nederlandse wateren voor de Noordzeekust en de Schelde had tot gevolg dat in 1915 het Sinterklaasversje 'Zie ginds komt de stoomboot' als volgt werd aangepast:
Zie ginds komt de stoomboot
Uit Spanje weer aan.
Hij brengt ons Sint Niklaas,
Hij is niet vergaan.
Hij voer niet op mijnen,
Hij is niet bezeerd.
Hij is in de Noordzee
Niet getorpedeerd.
In de Eerste Wereldoorlog ontstond het verschijnsel van de 'oorlogswinst-maker' de O.W.er,
die zich op laakbare wijze verrijkte door smokkelhandel en louche invoer- en uitvoermanipulaties. Het waren deze 'nieuwe rijken' die door hun woekerwinsten van gekkigheid niet meer wisten wat ze met hun geld moesten doen en daardoor het mikpunt werden van tekenaars en schrijvers. Heel aardig is dit in woord en beeld uitgebracht in het boekje: 'Uit
Tijden van Oorlogswinst' met plaatwerken van Siegfried Granaat en bijschriften van Jan
Feith:
Deugt mijn
accoustiek niet?.....
Zeg mij gerust waar je zooiets kunt koopen.....
Ook voor deze O.W.ers werden weer bestaande
liedteksten aangepast. De tekst van 'Wien Neerlands bloed door d' adren
vloeit' werd als volgt herschreven:
Wien Neerland's geld in 't laadje vloeit,
Door reuzen-knoeierij,
Wiens hart voor contrabande gloeit,
Is goochemer dan wij.
Hij leeft met ons vereend van zin,
Maar als hij 't wagen dorst,
Verpatste hij voor woekerwinst
Zijn Vaderland en Vorst.
Novellen
over de oorlog 1914 - 1918
Hieronder volgen de titels van een aantal korte verhalen over Eerste Wereldoorlog die ooit zijn verschenen in Nederlandse literaire publicaties:
Bob den Uyl: 'De ontwikkeling van een woede'
in de bundel:
'De ontwikkeling van een woede' (Salamanderpocket - Amsterdam - 1979)
F.B.Hotz: 'Onrustige dagen' in de bundel:
'Dood weermiddel en andere verhalen' (Amsterdam - 1976)
F.B.Hotz: 'Zand en grind' in de bundel:
'Ernstvuurwerk' (Amsterdam - 1978)
F.B.Hotz: 'De thuiskomst' in de bundel:
'Duistere jaren en andere verhalen' (Amsterdam - 1983)
De Grote Oorlog - Novellen over 14-18 Korte verhalen over de oorlog in Vlaanderen; samenstelling A.G.
Christiaens. (Davidsfonds/Clauwaert - Leuven - 1994)
Ep Meijer: 'Proloog' Een sterk verhaal over het wurgende
wachten dat voorafgaande aan de aanval op 1 juli 1916 - het begin van de
Slag bij de Somme. Deze proloog is onderdeel van
'Novembernovelle' dat in oktober 2000 bij uitgeverij EPO verscheen als het
literaire debuut van Ep Meijer (ISBN 90-6445-204-0).