naar archief - naar homepage



Kleurenfoto’s uit de Eerste Wereldoorlog

In het weekblad Elsevier no 42 van 18 oktober 2003 wordt onder in het artikel ‘Kleurrijke slagvelden’ van de hand van Herien Wensink melding gemaakt van de vondst van honderden kleurenfoto’s uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog. Waar deze oorlog algemeen bekend is door de grijze en zwart-witte beelden, blijken er dus ook kleurenfoto’s gemaakt te zijn. 

Het artikel meldt: “Hew Strachan, hoogleraar krijgsgeschiedenis in Oxford, publiceert in zijn boek The First World War, dat afgelopen week in Nederland verscheen, 34 kleurenfoto's die verhalen van het front. Het boek hoort bij een gelijknamige documentaireserie van de Britse zender Channel 4. Tijdens zijn onderzoek voor het programma ontdekte Gregor Murdoch honderden kleurenfoto's. Ze brengen die oude oorlog tot leven, en vertellen soms een ander verhaal dan de dominante geschiedschrijving.”

Hoewel gepresenteerd als een volkomen nieuwe vondst blijkt dat al in 1975 in de losbladige uitgave 14-18 De Eerste Wereldoorlog (Amsterdam Boek – 1975) een aantal kleurenfoto’s werd gepubliceerd die werden toegeschreven aan de gebroeders Lumičre. Het artikel van Herien Wensink biedt informatie over de toen gebruikte techniek van kleurenfotografie: 

klik hier voor vergroting klik hier voor vergroting
Linksboven: Senegalezen met hun commandant ergens aan het front.
Rechtsboven: Een paard wordt geopereerd op in een boerenschuur.
Linksonder: Algerijnse troepen tijdens een rustperiode in het achterland.
Rechtsonder: Kinderen spelen de uitreiking van onderscheidingen na. 
klik hier voor vergroting klik hier voor vergroting

“De gevonden foto's zijn gemaakt met een autochroomplaat. Dit eerste succesvolle voorbeeld van de kleurenfotografie werd ontwikkeld door Auguste en Louis Lumičre, in 1903 geoctrooieerd, en na 1907 commercieel op de markt gebracht. De techniek werd tot in de jaren dertig veel gebruikt. De werking van de autochroomplaat, vaak twee glasplaten die met een papieren strip aan elkaar zijn geplakt, is gebaseerd op de additieve kleurenrastermethode. Het raster bestaat uit naast elkaar gelegen aardappelzetmeelkorrels, in de kleuren rood, groen en blauw. Tijdens de opname werken deze rasters als filters. Bij weergave treedt door optische menging een additief kleurenbeeld op. Het systeem is vergelijkbaar met het scherm van de kleuren-tv. Ook hier is sprake van een driekleurenopbouw die - op afstand - een totaalbeeld oplevert. De platen zijn vrij ongevoelig, waardoor lange belichtingstijden nodig zijn. De onderwerpen zijn dus vaak statisch: bloemen, landschappen of portretten.” 

Bron: Elsevier (nummer 42 - 18 oktober 2003) 
artikel ‘Kleurrijke slagvelden’ van Herien Wensink. 



 naar archief - naar homepage