Bijlage 3 - Drinkwater voor het front 1914-1918


Maruco - drinkwaterbereider

De mobiele Maruco-drinkwaterbereider was ontwikkeld door de firma Max Rump & Co. te Berlijn. Het apparaat was gemonteerd op een vierwielige wagen en bestond uit een lage druk stoomketel (tevens sterilisator), een verwarmingsapparaat, een pompinstallatie, een voorfilter en een nafilter inclusief leidingwerk, afsluiters etc. Kwetsbare delen zoals kranen, ventielen, manometer, thermometer, handpomp e.d. bevonden zich in het midden van de wagen, zodat ze bij aanrijdingen e.d. niet meteen defect raakten.
Het verwarmingsapparaat werd gestookt met steenkool, die in een bak achter de bok werd meegevoerd. Bij regen kon deze bak, samen met de stoompomp, met een waterdicht zeil worden afgedekt. De kooksterilisatoren van de firma Hartmann konden ook met andere brandstoffen, zoals hout, worden gestookt.

De stoomketel was een lage druk vlampijpketel met een verwarmend oppervlak van ca. 2,3 m2. Hierin werd stoom gemaakt door water onder een druk van 1,5 atmosfeer tot koken te brengen. De stoomtemperatuur bij deze druk is 110 °C. De stoom diende als verwarmingsmedium voor het ruwe water dat middels een koperen spiraalleiding door de stoomruimte werd geleid. De snelheid van doorstroming werd zo geregeld dat het ruwe water minstens 1 minuut op 110 șC verwarmd werd, ruim voldoende om alle in het water aanwezige bacterien te doden.

Tevens werd de stoom aangewend om de zuigperspomp voor het ruwe water aan te drijven; daarnaast was er een handbediend hulppompje om, indien nodig, de toevoer van ruw water op gang te helpen.

Het ruwe water werd door een voorfilter van puimsteen geperst om het te ontdoen van fijn zwevend vuil. Op het begin van de aanzuigleiding zat een zeefkorf om grove delen, zoals bladeren, takken, vissen, etc. tegen te houden.

Het gekookte water werd gekoeld met het ruwe water, dat hierdoor tegelijkertijd werd voorverwarmd voordat het in de stoomketel werd gevoerd. Dit leverde een aanzienlijke brandstofbesparing op. De koeler bestond uit een groot aantal naast elkaar gelegen smalle cellen die om en om met elkaar verbonden waren, zodanig dat er als het ware twee in elkaar gedraaide leidingen ontstonden. Door de ene leiding stroomde het ruwe water, door de ander het steriele water. Hierdoor werd de warmte van de ene waterstroom op de andere overgedragen. Er was geen contact mogelijk tussen de beide waterstromen zelf. De koeling was zo intensief dat het drinkwater slechts 2 graden warmer was dan het ruwe water.

De nafilter-sectie bestond uit twee delen. Er was een luchtfilter, met watten als filtermedium, voor het beluchten van het gekookte water. Dit werd gedaan om de flauwe, laffe smaak van het gekookte water, die de soldaten allerminst waardeerden, te verbeteren. De watten hielden bacteriën uit de lucht tegen, zodat geen nabesmetting van het gekookte water kon optreden. Verder was er nog een waterfilter om resten van zwevend fijn vuil en eventueel tijdens het verhitten gevormd ketelsteen te verwijderen.

De capaciteit van de Maruco-drinkwaterbereider bedroeg ca. 750 liter steriel drinkwater per uur.