naar homepage


Het monument Flambeau de la Paix in La Targette

d
oor Eric R.J. Wils

Frankrijk kent een aantal bijzondere oorlogsmonumenten. Geen stenen kruisen, obelisken of strakke bouwsels, maar artistieke uitingen om het doorstane oorlogsleed te verbeelden. Eén van die aparte monumenten is de Flambeau de la Paix in het dorpje La Targette, ten noorden van de stad Arras, opgericht ter herdenking van de tweede slag om Artois in 1915.

De strijd om La Targette
Na de slag aan de Marne in september 1914 verplaatste de strijd zich richting de kanaalkust, wat later de ‘wedloop naar de kust’ werd genoemd. Begin oktober 1914 begon de opmars van het Duitse leger naar Arras en de dorpen boven Arras kwamen in Duitse handen, waaronder La Targette, een paar huizen vlakbij Neuville-Saint-Vaast.

Op 8 december 1914 gaf de Franse opperbevelhebber Joseph Joffre zijn instructie nummer 8 uit om het offensief ter heropenen en de Duitsers uit Frankrijk te verdrijven. Het Franse 10de Leger onder leiding van generaal Ferdinand Foch moest in Artois aanvallen.

Op 16 december 1914 begon de eerste slag om Artois met de aanval op de heuvel van Notre-Dame de Lorette. De slag werd op 27 december met bloedige verliezen maar zonder resultaat stopgezet. Desondanks besloten de Fransen hier een tweede groot offensief te starten. Op 9 mei 1915 begon de aanval vooraf gegaan door het laten ontploffen van mijnen onder de Duitse stellingen.

De gevechten duurden tot 16 juni en ten koste van ongeveer honderdduizend slachtoffers werd enkele kilometers terugwinst geboekt. Het 20ste Korps veroverde La Targette op 9 mei 1915, waarbij het dorp volledig werd vernield. Pas een maand later, op 9 juni, lukte het de 5de divisie van generaal Charles Mangin het dorp Neuville-Saint-Vaast in te nemen. Een week later werd het offensief afgebroken.
 
Kaart van het slagveld in mei-juni 1915

In september 1915 werd het derde offensief in Artois begonnen. Dit duurde slechts van 25-30 september. Nu slaagde het 21ste Korps, onder leiding van generaal Paul Maistre, er eindelijk in de Duitsers van de hellingen van de Notre-Dame de Lorette heuvel te verdrijven en de ruïne van het dorp Souchez in te nemen.

Het monument Flambeau de la Paix
In La Targette, op de hoek van de Route Nationale D937 en de Rue du 11 Novembre 1918 staat het monument Flambeau de la Paix. Tegenover het monument ligt het Musée Militaire de la Targette, een klein privé museum vol met militaria gewijd aan de gevechten in deze streek.

Het aparte monument bestaat uit een hand met een toorts. De hand, voorzien van een Frans identiteitsplaatje met de datum van 9 mei 1915, steekt uit boven de puinhoop van een gebouw. Het monument werd in 1932 onthuld ter nagedachtenis van de gesneuvelde Fransen bij de verovering van La Targette en Neuville-Saint-Vaast tijdens de tweede slag om Artois in mei-juni 1915.

Het monument Le Flambeau de la Paix

Het monument stelt de hand van een gevallen soldaat voor die door de ruïnes van de oorlog heen de fakkel van de beschaving doorgeeft aan toekomstige generaties. De tekst op de plaquette, geschreven door de lokale dichter Emile Poiteau, luidt:

  Ô vivants qui passez auprès de ce flambeau
Qui dresse son symbole aux champs des hécatombes
Attardez vos regards sur ce sol plein de tombes
Et songez à nos morts dont le coeur était beau!

Rond de Flambeau staan nog enkele kleinere, meer traditionele monumenten.

De Cité des Mutilés
Het pleintje waar het monument op staat was vroeger omgeven door een lage muur met een betonnen poort die de toegang gaf tot de Cité des Mutilés, de wijk van de oorlogsinvaliden. Na afloop van de oorlog kende Frankrijk ongeveer twee miljoen soldaten die een al dan niet ernstige handicap aan de oorlog over hadden gehouden.

De Cité des Mutilés werd gebouwd als resultaat van de wet Loucheur in 1928. Louis Loucheur was een politicus uit het noorden van Frankrijk en in 1928 minister van Arbeid en Sociale Voorzieningen. De wijk in La Targette bestond uit huisjes waar oorlogsinvaliden woonden die werkten aan het onderhoud van de oorlogsgraven in de buurt of bezoekers daar rondleidden.

De poort naar de Cité des Mutilés in La Targette in het interbellum

In een gebouw konden families logeren die de graven van hun dierbaren bezochten. De boog met de inscriptie Cité des Mutilés werd na de Tweede Wereldoorlog afgebroken. De Flambeau is gelukkig blijven staan.

Geraadpleegde literatuur
14 18, Le magazine de la Grande Guerre, No. 28, Octobre/novembre 2005. Les grandes offensives de 1915.
Yves Buffetaut, Notre-Dame de Lorette, Artois, 17 décembre 1914, Louvriers, 2003.
Rosalind Pelletier-Wilkins, The forgotten Front!, Le Front oublié!, Artois 1914-1918, Saint-Laurent-Blangny, 2007.


© 2008 - Eric R.J. Wils. De auteursrechten van bovenstaand artikel berusten bij de auteur. Voor gehele of gedeeltelijke overname is dan ook uitdrukkelijk voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de auteur. Ook vragen en opmerkingen kunnen via dit emailadres aan de auteur worden voorgelegd.

naar homepage


eXTReMe Tracker